Vaarimpressie Saffier Sc 6.50 – Waterkampioen 9

Plus Min
+ Constructie en bouw – Bereikbaarheid bergruimte achter
+ Stabiliteit – Geen ankerbak
+ Bedieningsgemak – Geen snelstrijkmogelijkheid
Ervaring met het bouwen van pluggen, mallen en polyester boten hadden ze genoeg. Maar het waren altijd producten voor een ander. dus zelf wilden ze ook wel een wat, de Hennevangers uit IJmuiden. en als raszeilers kozen ze natuurlijk voor een zeilboot. Een open kieljacht met klassieke lijnen. De naam van hun liefdesbaby: Saffier.

TEKST JAN BRIEK – FOTO’S BERTEL KOLTHOF

Een nieuwe open kielboot zie je niet zo vaak. Zeker niet een van Nederlandse makelij. De firma Hennevanger  IJmuiden echter durfde het aan een compleet nieuwe boot op de markt te brengen. Een boot die dit jaar op de Hiswa voor het eerst te zien was en veel belangstellenden trok. Zoveel dat er inmiddels vier zijn verkocht.

De Hennevangers hebben de botenbouw in hun genen. Vader Richard had een werf in Australië, verkocht het bedrijf en kwam terug naar Nederland om voor zichzelf een zeiljacht te bouwen. Daarmee voer het gezin in acht jaar de wereld rond. Terug in Nederland begon Richard Hennevanger opnieuw in de scheepsbouw. De eerste paar jaar voornamelijk in de beroepsvaart en de visserij, later kwam er steeds meer te doen in de jachtbouw. Inmiddels werken ook z’n beide zonen, Dennis en Dean, in het bedrijf. Een van de belangrijke klanten van Hennevanger is Mulder en Rijke. Daarvoor bouwt Hennevanger mallen en de kleinere polyester boten.

Standaard krijgt de Saffier een nagelbank om de vallen te beleggen. Niet de ideaalste oplossing tegenwoordig, maar wel een die functioneert, niet duur is en absoluut past bij het karakter van de boot.

Gezien die achtergrond en omdat zeilersbloed nou eenmaal kruipt waar het niet gaan kan, is het dus helemaal niet zo gek dat Hennevanger een eigen zeilboot ontwikkelde. ‘We wilden gewoon graag iets van onszelf bouwen en verkopen’, zegt Dennis Hennevanger. ‘Wij zijn allemaal zeilers, dus we wilden een zeilboot ontwikkelen. En omdat de markt voor kajuitzeiljachten volgens ons over de hele linie goed vol zit, werd het een open boot. Bovendien wilden we ook niet al te groot beginnen.’ Het resultaat, de Saffier, mag je met gevoel voor drama daarom best een liefdesbaby noemen. Dennis Hennevanger: ‘Het moest een mooie boot worden. Wij houden van klassiek gelijnde jachten; een Draak bijvoorbeeld. Die uitstraling moest onze boot krijgen, maar hij moest veel goedkoper zijn. Het doel wat ons voor ogen stond was een voor alles veilige en degelijke open toerboot voor een redelijke prijs.’ Het ontwerp van de Saffier was gereed in augustus 1997. In de avonduurtjes – in een familiebedrijf is een nieuwe boot bouwen wat dat betreft een stuk makkelijker – werden daarna de pluggen gemaakt. In januari werd het prototype te water gelaten. Na uitgebreide proefvaarten werd de boot waar nodig – met name de plaatsen van beslag – aangepast en verbeterd.

Een diepe kuip met in plaats van zelflozers een standaard handbilgepomp. in combinatie met de grote stabiliteit, twee reven in het grootzeil, voldoende trimmogelijkheden en luchtkasten maakt dat van de Saffier een veilige boot.

De rompvorm van de Saffier is niet rond, maar enigszins V-vormig. Onder de romp hangt een zogeheten Scheelkiel, waarbij het grootste deel van de ballast in het brede onderste deel van de kiel is ondergebracht. Dat is gedaan om de diepgang zoveel mogelijk te beperken. In het geval van de Saffier 0,95 M

GEWICHT: 1 TON
En nu we het toch over kiel, ballast en gewicht hebben: de Saffier is een voor z’n lengte bijzonder zware boot. We hebben er eens even een Waterkampioen groepstest van open toerboten Uit 1992 op nageslagen. Enkele door ons gewogen boten: de Centaur (568 kg), Hoora Polyvalk (635 kg), Rand-meer Touring (537 kg) en Skarl 685 (645 kg). Het gewicht van de Saffier: 1.000 kg. Dat is dus bijna 350 kg zwaarder dan de Skarl en maar liefst 430 kg zwaarder dan de Centaur. Dat is nogal wat. En hoewel het misschien voor de hand ligt, moet je de Saffier ook niet vergelijken met dit soort boten. Maar daarover later meer. Dat hoge gewicht wordt veroorzaakt door zowel de zware, solide constructie van de Saffier en door het hoge ballastgewicht. Volgens Hennevanger bedraagt dat laatste 500 kg: dat betekent een ballastaandeel van 50 procent en ook dat is uitzonderlijk. Die andere 500 kg zit hem in de degelijke constructie van de Saffier. Als je een boot in aanbouw ziet, kan je je niet aan de indruk onttrekken dat Hennevanger zoveel reddingsboten voor Mulder en Rijke heeft gebouwd, dat de werf niet anders meer kan dan ‘overgedimensioneerd’ bouwen. Dennis Hennevanger: ‘Voor Mulder en Rijke bouwen we minimaal volgens de Lloyds-specificaties. De Saffier bouwen we op dezelfde manier, volgens dezelfde methode en met dezelfde materialen. Niet alleen levert het een zeer degelijke boot op, het is voor ons organisatorisch gezien ook veel makkelijker.’ Het is opvallend dat Hennevanger niet heeft gekozen voor een zelflozende kuip, maar voor een standaard bilgepomp in combinatie met verschillende andere veiligheidsaspecten. De reden: ‘Een zelflozende kuip moet boven water liggen, dat zou ten koste gaan van de diepe, beschutte kuip die de boot nu heeft.’ Daarnaast is de Saffier voorzien van luchtkamers en is het jacht dankzij het hoge ballastgewicht zeer stabiel. Volgens Hennevanger is de boot zelfrichtend (jaap van de Wiel, ontwerper en technische man van Mulder en Rijke heeft de stabiliteitsberekeningen uitgevoerd) en hou je in volgelopen toestand nog 20 cm vrijboord over. Heb je niet al te gek veel golfslag dan moet je de boot met een emmer weer leeg kunnen hozen. Overigens: de Saffier heeft het CE-keur D. Daarin staat dat een boot of een zelflozende kuip, of een standaard bilgepomp moet hebben.

EXTREEM
Misschien herinner je wel de ‘derde paasdag’ van dit jaar. Half april, maar een pak sneeuw zoals dat er de hele winter niet heeft gelegen. Die dag voeren we met de Saffier in IJmuiden. De omstandigheden waren – zeker voor een open boot – behoorlijk extreem: veel wind en vooral zeer onbestendig: een windkracht uiteenlopend van 5 tot een hele dikke 7 in buien. Bovendien op grotendeels onbeschut water. Niet direct omstandigheden om er eens lekker met je open boot op uit te trekken, maar wel omstandigheden waaronder een boot door de mand kan vallen. Viel de Saffier door de mand? Integendeel. De boot bleek prima opgewassen tegen de weergoden. De Saffier laat zich varend op de motor zonder problemen de haven uitsturen. De buitenboordmotor zit in een bun en dat heeft voordelen boven een motor achteraan op een steun: beter druk op het roer, gemakkelijker bediening en de motor komt niet boven water in golven. Bijkomende voordelen: hij hangt niet in ‘t zicht (diefstal) en de lijn van de boot wordt niet verstoord. Het nadeel is natuurlijk dat hij altijd in het water zit en daardoor de snelheid nadelig beïnvloedt; voor een toerboot als de Saffier wegen de voordelen echter zwaarder. Een inbouwdiesel is overigens een optie. Buiten gaat het zeil omhoog. Eerst met een rif gemakkelijk te steken, met een haak op de lummel voor de halshoek en een lijn om de schoothoek op de giek te trekken – dat in een zware bui nog te weinig is.

Windkracht 5 tot een dikke 7;
geen weer om er lekker met je open boot op uit te trekken

Omdat er ook onweer inzit, steken we niet het tweede, maar besluiten op een beschutte plek de bui af te wachten. Daarna gaat het, maar nu ongereefd, weer naar buiten. De zeebenen van de Saffier komen dan goed tot z’n recht. Dankzij z’n stabiliteit is uitzitten niet echt noodzakelijk: voor wie dat echter wil, zouden een paar hangbanden nodig zijn, Die zijn makkelijk aan te brengen. In dit eerste model ontbrak bovendien een goede voetensteun. In de volgende modellen zit echter in de kuipvloer een goot. In eerste instantie bedoeld om water naar de lensput af te voeren, maar ook prima geschikt om je hielen in te zetten. De Saffier is door te spelen met de grootschoot prima in de hand te houden en trekt vlot aan tot een snelheid van 6,5 tot 7 knopen met een knik in de schoot. Aan de wind – overigens de enige koers waarop de boot wat water overneemt – klokken we op de GPS rond de 6 knopen. De boot is zeer stijf en geeft in golven of zware vlagen geen krimp. Bovendien voel je dat je meer gewicht hebt. Hij beweegt zich soepel zonder ooit een nerveuze indruk te maken. Wat nog wordt versterkt door het stuurgedrag want de Saffier heeft een roer met een aspectverhouding die bij een toerboot past: niet te groot (dus geen smal diep roer waarvan een geringe uitslag al grote gevolgen heeft). Wie een kajuitjacht gewend is, zal het gedrag van de Saffier als heel vertrouwd bestempelen. Alleen het blok van de grootschoot functioneert niet: je krijgt de schoot er veel te moeilijk uit. Een ratelblok met een klem in het gangboord of op de kuiprand is een veel betere oplossing.

KARAKTER VAN EEN KLASSIEKER
De Saffier is als nieuwe open kielboot zeer geslaagd. Juist omdat het jacht moeilijk te plaatsen is. Want vergelijken met boten als Randmeer, Valk of Centaur moet je de Saffier niet. Daarvoor wijken ontwerp, gewicht en karakter te veel af. En de prijs ook trouwens; die is wat hoger. De Saffier past eigenlijk veel beter tussen boten als Pampus en Rivierenklasse.

De buitenboordmotor wordt standaard in een bun geplaatst. Dat heeft diverse voordelen, waaronder betere manoeuvreerbaarheid omdat je optimaal druk op het roer houdt. Het remt wel wat maar voor een toerboot wegen de voordelen zwaarder. De bergruimte achter is nu echter niet meer optimaal bereikbaar. Een mooi luik in het achterdek is misschien een betere oplossing.

 

CONCLUSIE
Klassieke houten kieljachten; de Saffier heeft een vergelijkbare uitstraling en vaargedrag. Maar is dan weer veel aantrekkelijker geprijsd. Zo’n positie in de markt is natuurlijk heel prettig, maar wil niet zeggen dat er geen verbeteringen mogelijk zijn. Een ankerbak – plek zat en zo’n ding voorkomt een hoop gehannes en troep in de kuip – een betere toegang tot de bergruimte achter en de optie van een snelstrijkinrichting zijn daarvan de belangrijkste. Dennis Hennevanger benadrukt echter dat daarvoor al plannen zijn, maar dat die nader moeten worden uitgewerkt. Zoals ook een versie met een mogelijkheid de diepgang te beperken ‘in de pen zit’. Voorlopig echter wil Hennevanger eerst met de standaardversie een deel van de markt pakken. En dat moet kunnen. Uitstraling heeft de boot meer dan genoeg en het vaargedrag en bedieningsgemak maakt hem geschikt voor de familie, maar ook als instructieboot. Tel daarbij de oerdegelijke constructie en bouw en je hebt aan de Saffier een boot die garant staat voor vele jaren onbezorgd vaarplezier. De toekomstige verbeteringen zullen de Saffier alleen nog maar completer maken.
SAFFIER 650 IN DETAIL
Lengte over alles 6,50 m
Breedte 2,15 m
Diepgang 0,95 m
Gewicht 1.000 kg
Ballast 500 kg
Zeiloppervlak grootzeil: 12,5 m²; fok: 6,2 m²
Rondhouten Optiparts
Zeilen De Vries, Grou
Bouw Romp met de hand opgebouwd uit gelcoat plus zes lagen chopped mat van 450 gr. Uitsluitend isophtaalzure harsen toegepast. De dikte van de volglas romp loopt uiteen van 6 mm tot 16 mm ter plaatse van het kielvlak. Als verstijving zijn twee schotten van 18 mm watervast multiplex voor en achter de kuip ingelamineerd. De mast rust op een in het dek gelamineerde 18 mm plaat watervast multiplex die op zijn beurt op het voorste schot steunt. Een ander belangrijk verstijvingselement is de binnenmal die de kuip vormt. Als kernmateriaal is hier – net als in het dek Divinycell schuim toegepast en 18 mm watervast multiplex op plaatsen waar extra verstijving en stevigheid nodig is. De kiel is met drie 22 MM RVS bouten aan ingelamineerde wrangen bevestigd. De lensput – waarin de kielbouten zitten – dient als opvangbak voor water. Standaard wordt de Saffier voorzien van een handbilgepomp. Wantputtings op 18 mm ingelamineerde plaat watervast multiplex. Romp-dekverbinding geplakt en afgelamineerd, teak stootlijst met sikaflex en bouten bevestigd. Roerkoning RVS met strippen die in het blad voor extra sterkte en stijfheid zorgen. Kiel valt in flens in de romp, bevestiging met 3 X 22 mm RVS bouten. Aftimmering in mahonie, teak lijsten. Beslag Barton, rondhouten Optiparts, zeilen De Vries. Mast strijkbaar met fokkeval op voorstagbeslag. Kleur standaard wijnrood, Zaans groen of staalblauw, waterlijn ingelamineerd.
Ontwerp Richard Hennevanger
CE C
Aftimmering mahonie en teak
Bouw en verkoop Saffier Maritiem B.V.
Rondweg 20
1976 BW  IJmuiden
telefoon (0255) 51 28 60
fax (0255) 53 77 69